- Su ve buhar gücünün daha verimli kullanılmasını sağlayan mekanik tezgahların bulunması.
- Henry Ford'un üretim bandı tasarımı ve elektriğin seri üretimde kullanılmaya başlanması, üretim hattının geliştirilmesi.
- 1970'lerde üretimde mekanik ve elektronik teknolojilerin yerini dijital teknolojiye bırakmasına sebep olan programlanabilir makinelerin kullanılmaya başlanmasıyla oldu. Günümüz bu Endüstri devrimi içindedir.
- Endüstri 4.0 ise 4. Endüstriyel Devrimi başlatacağı düşünülen endüstriyel bir strateji plânıdır.
O halde “Endüstri 4.0” nedir? Öncelikle bu sorunun yanıtını bulmaya çalışalım.
Endüstri 4.0 temel olarak Bilişim Teknolojileri ile Endüstriyi bir araya getirmeyi hedefleyen bir endüstri modelidir. Ana bileşenlerinden ilki Yeni Nesil Yazılım ve Donanım, yani bugünün klâsik donanımlarından farklı olarak düşük maliyetli, az yer kaplayan, az enerji harcayan, az ısı üreten, ancak bir o kadar da yüksek güvenilirlikte çalışan donanımlar ve bu donanımları çalıştıracak işletim ve yazılım sistemlerinin kaynak ve bellek kullanımı açısından tutumlu olması hedefidir.
İkinci ve belki de en önemli bileşen ise Cihaz Tabanlı İnternet (internet of things), yeryüzündeki tüm cihazların birbiriyle bilgi ve veri alışverişi için kullanıldığı, her türlü araç gerece entegre edilmiş, sensör ve işleticilerle donanmış, İnternet bağlantılı akıllı elektronik sistem bu sisteme kısaca Siber-Fiziksel Sistemler de diyebiliriz.
Üretim sürecinde fabrikalardaki makinelerde siber-fiziksel sistemlerin kullanılması demek insanlardan neredeyse bağımsız olarak kendi kendilerini koordine ve optimize ederek üretim yapabilecek “akıllı fabrikalar” demektir.
Eğer Endüstri 4.0 stratejisi gerçekleşirse üretim süresi, maliyetler ve üretim için ihtiyaç duyulan enerji miktarı azalacak, üretim miktarı ve kalitesi artacaktır.
Genel olarak modelin uygulanması için gerekli olan stratejik yaklaşımın adımları, şunlardır:
- Mavi Okyanus Stratejisi
- Sistemik sorunların yeni teknolojilerle çözümü
- Üretimde kümelenme
- AR-GE, Tasarım ve Geliştirmede kümelenme
- Lojistik hizmetlerde kümelenme
- Yönetim danışmanlığı desteği
- Hizmet sektöründe kümelenme
- Finans sektörü ile işbirliği
Türkiye’de, hızlı bir sektör olmasından dolayı şu an otomotiv sektöründe kullanılmaya başlanan Endüstri 4.0 konsepti, ürünlerin pazara çıkış sürelerini kayda değer oranlarda düşürüyor. Türkiye’nin 2023 yılında dünyanın ilk 10 ekonomisi arasında yer alması için yılda ortalama yüzde 8,5 oranında büyümesi gerekiyor. Bu büyüme, teknolojilerin etkin ve verimli kullanımıyla mümkün olabilir. Her şeyden önce nesnelerin internetinin kullanıldığı iş süreçleri doğru bir şekilde yönetilmelidir.
Ülkemizde bilişim eğitimine daha yüksek bir ağırlık verilmesi, yazılımcı ve programcılar yetiştirmek ve nesnelerin interneti araştırmalarına hız kazandırmak yenilikleri geliştiren tarafta olmamızı sağlayabilir.
Ancak, her konuda olduğu gibi yönetim danışmanlarının bu model dışında tutulması, sistemin önemli ayaklarından birisinin eksik kalmasına neden olacak.
Treni kaçırmadan son vagona binmek yerine ilk vagonda yerimizi alabilmek için Endüstri 4.0’ın temel stratejilerinden birisi olan yönetim danışmanlığı hizmetine daha fazla önem ve destek verilmelidir.