Yeni normalde eğlence ve kültür hizmetleri
Eğlence ve kültür hizmetleri sektörünün tanımının ve kayıt sistem atiğinin ülkeler arasında farklılaşması,çeşitli kaynaklarda farklı sektörel büyüklük rakamlarının görülmesine ve analitik değerlendirmenin zorlaşmasına neden oluyor. Küresel boyutta, eğlence ve kültür pazarının, 2021 yılında 2 trilyon 200 milyar dolaraulaştığı düşünülüyor. Sektörün küresel ölçekte 20 milyon çalışana istihdam sağladığı tahmin ediliyor.
Sanat eserlerinin ve sanatçıların, devletler arası ve uluslararası görüşmelerde birleştirici etkisi ile iletişimi kolaylaştırması, popüler kültür öğelerinin özellikle müzik ve sinemanın siyasi propaganda aracı olarak kullanılması, kültürel öğeler aracılığıyla ülke ve marka tanıtımının sağlanmasına, ülkenin marka değeri ile bilinirliğinin artmasına sebep oluyor. Bu durum ise yüksek katma değerli ekonomik kalkınma fırsatları yaratıyor, düşük gelir grubunun yetenek ve becerilerini geliştirmesine yardımcı oluyor vebeşeri sermaye arzının gelişmesine fırsat yaratıyor.
Eğlence ve kültür ihracatı da hızla gelişiyor
Küresel anlamda mobilite ve bilgi akışının artması ile birlikte ülkeler arasında eğlence ve kültür ihracatı da hızla gelişiyor. Yaratıcı sektörlerin sağladığı sosyal, inovasyon ve ekonomik etkiler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, diğer sektörlerle karşılaştırılamayacak boyutta bir etki ve değer yaratma potansiyeline sahip oldukları görülüyor. Türkiye bağlamında, uluslararası alanda Türkiye’nin imajının ve ticari ve kültürel bağlarının güçlendirilmesi boyutunda yarattığı dış ticaret büyüklüğünün çok ötesinde bir öneme sahiptir. Sektörde ürünlerin geliştirilmesi için önden yatırım ihtiyacı ile talebin beğeniye bağlı olması nedeniyle ürünler açısından üretim maliyetlerini karşılayıp kâr yaratacak seviyede talep yaratılıp yaratılamayacağı önceden anlaşılamıyor. Bu koşullar ise yüksek riskli bir iş modeli sebebiyle portföy yönetimi yaklaşımı ile daha geniş bir ürün portföyünün yönetilmesi durumunu yaratıyor.
Pandemi ile maddi destek azaldı
Pandemi dönemi, bir yandan sektörün maddi desteğinin azalmasına diğer yandan tüketici alışkanlıklarının değişmesine neden oldu. Dizi ve film sektöründe, dijital platformlara ücretli üyelik yapan kullanıcı sayısında ciddi bir artış yaşandı. Dijital eğlence sektörü gelirleri 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 31, kullanıcı sayısı ise yüzde 26 arttı.Yapım stüdyolarının geçici olarak kapanmasıyla, dünya genelinde film ve TV programı üretimi yavaşlarken,global film üretimi 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 66 düştü.Küreselcanlı etkinlikler sektörü2020'de 30 milyar dolar gelirkaybederken, Avrupa’da dokuz bin sinemanın kapandığı tahmin ediliyor.
Dijitalleşmenin olumlu etkisi
Kültürel ve yaratıcı sektörlerinbüyük ölçüde mikro şirketler, kâr amacı gütmeyen kuruluşlar ve genellikle finansal sürdürülebilirliğin sınırlarında faaliyet gösteren yaratıcı profesyonellerden oluşması, sektörde, küresel salgının etkisinin daha fazla hissedilmesine sebep oldu. Sektörüniş modellerive istihdamınauygun olmayan kamu destek programlarının yetersizliği, sektördeküresel salgının olumsuz etkilerinin daha da derinleşmesine zemin yarattı. Yeni içerik üretimi yavaşlarken, sektörün devlet fonlamalarından aldığı pay da azaldı; ancak bu olumsuz etkilere rağmen sektör, özellikle hızlanan dijitalleşmeyle birlikte inovasyona ve yeni iş modellerine yatırımlar yapmaya başladı. Dijitalleşme ile birlikte küçük ve bağımsız sanat üreticileri daha fazla yer edinmeye, daha yüksek bilinirlik ve ekonomik kazanç sağlamaya başladılar. Dijitalleşmenin getirdiği bir diğer olumlu etki ise sektörde izlenebilirlik ve takip mekanizmalarının kurulması ile üreticinin fikri haklarının korunması, satıcı ve alıcı arası güven ilişkisinin güçlendirilmesi, ticaretin kolaylaştırılmasıdır. Küresel reklam gelirlerinin dijital kanallara kayması ile birlikte geleneksel televizyon kanalları arası rekabet artarken, maliyet etkinliği önemli biretken olarak öne çıkmaktadır.
Tüm bu değerlendirmeler ışığında, eğlence ve kültür sektörünün de dijital dönüşüm ve küresel salgının etkileriyle yeni ve hızlı bir dönüşüm ve gelişim yaşadığını söylemek mümkündür.
