2018 yılındaki kur atağıyla birlikte yaşanan ekonomik dalgalanma sebebiyle yükselen enflasyonun düşürülmesi için uygulanan daraltıcı politikalar ekonomi politikası gereği işsizliği arttırıyor. Türkiye’de işsizliğin kompozisyonuna bakıldığında, genç işsizlik oranının yükseldiğini görüyoruz.
Ekonomi teorisinde, genişlemeci politika dönemlerinde “azalan işsizlik” söz konusu olurken, sıkılaşma politikalarının uygulandığı dönemlerde ise “artan işsizlik” görülüyor. 2018 yılındaki kur atağıyla birlikte yaşanan ekonomik dalgalanma sebebiyle yükselen enflasyonun düşürülmesi için uygulanan daraltıcı politikalar ekonomi politikası gereği işsizliği arttırıyor. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı, 2019 yılı Haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 938 bin kişi artarak 4 milyon 253 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 2,8 puanlık artış ile yüzde 13,0 seviyesinde gerçekleşti. Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı bir önceki döneme göre 11 bin kişi artarak 4 milyon 532 bin kişiye ulaştı. İşsizlik oranı 0,1 puan azalarak yüzde 13,9 oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 2019 yılı Haziran döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 802 bin kişi azalarak 28 milyon 512 bin kişi, istihdam oranı ise 2 puanlık azalış ile yüzde 46,4 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam, bir önceki döneme göre 100 bin kişi artarak 27 milyon 983 bin kişi olarak tahmin edilmiştir. İstihdam oranı 0,1 puan artarak yüzde 45,6 oldu.
Genç İşsizlik Oranı Yükseliyor
Aktif işgücü açısından Türkiye’nin oldukça önemli bir potansiyeli olduğu görülüyor. Avrupa’nın yaşlanan bir nüfusa sahip olması, aktif işgücünü zaman zaman başka ülkelerden talep etmesine neden oluyor. Bu işgücü avantajına rağmen Türkiye’de işsizliğin kompozisyonuna bakıldığında, genç işsizlik oranının yükseldiğini görüyoruz. Son rakamlara bakıldığında genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 5,4 puanlık artış yüzde 24,8 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 2,9 puanlık artış ile yüzde 13,3 olarak gerçekleşmiştir.
Teknoloji İle Tercih ve Beklentiler Değişiyor
Genç işsizliğini değerlendirdiğimizde; yatırım olanaklarının azalması, ekonomik konjonktür gibi nedenlerle işsizliğin ortaya çıktığı görülüyor. Özellikle daralma dönemlerinde işletmelerin sıkılaşma tedbirleri bu oranın daha da artmasına neden oluyor. Diğer yandan da NEİY Gençler dediğimiz (Ne eğitimde, ne istihdamda, ne kendini yetiştirmede) gençlerin önemli yer kapladığını görüyoruz. Gençlerin iş tercihleri ve beklentileri teknoloji çağıyla birlikte değişime uğruyor. Bu sebeple de işletmelerin ve iş arayanların beklentileri belirleyerek emek piyasası üzerinde etkili olmaları gerekiyor. İşletmelerin, günümüz şartlarında gençlere teknoloji ve dijitalleşmeyi ön plana çıkararak daha dinamik şartlar sunmaları gerekirken, gençlerin de emek piyasasından uzaklaşmadan adım adım ilerlemeyi baz alarak tercihlerini yapmaları gerekiyor. Bununla birlikte kamunun yeni istihdam yaratacak sabit sermaye yatırımları yaratması veya bunu yaratan özel sektöre vergi ve teşvik gibi birçok açıdan destek vermesi işsizlik probleminin reçetesi olarak görülüyor.
