Bir soruyla başlayalım sağlıklı yaşamın kontrolü genlerimizde mi? hastalanınca Buna inandık, genlerimizin kaderini taşıdık ve ona göre şekillendik, Ama ya peki, genlerimizi susturmak kapatmak mümkün mü? Genetik çok önemli olmakla birlikte aslında yaşam tarzı da onun bileşenidir. Dolayısıyla burada dikkat edilmesi gereken husus genetik getirdiklerimiz değil yaşam tarzımızın sağlığımıza neler kattığıdır.
Yapılan son bilimsel araştırmalar gösteriyor ki, genlerimiz değişmez değil ya da hayatımız tamamen onların kontrolü altında değil. Hatta genetik olarak tek yumurta ikizlerinden yalnızca birinde yüksek kan şekeri seviyelerini taşıdığını veya kardiyovasküler problemlere sahip olmasının nedenini de açıklıyor.
Genler, DNA'nın işlevsel alt birimleridir. Her gen, bir ya da daha çok proteinin yapısını veya işlevini belirleyen bir dizi nükleotitten oluşur.Genlerde bulunan bu proteinler organizmanın nasıl davranacağı, hangi hastalıklara karşı riski olduğunu gibi birçok farklı bilgileri içerir. Bu bilgiler, kalıtımla bir nesilden nesile aktarılır veya zaman içinde dönüşüme uğrayabilir. Bununla beraber çevresel faktörlerin araya girmesiyle birlikte DNA metilasyonu üzerinde birtakım değişiklikler meydana gelir ve epigenetik modifikasyonlar oluşur. Bir başka ifadeylebir genin aktif hale gelmesi ya da sessizleşmesi epigenetiktiğe bağlıdır.Dolayısıyla da epigenetik beslenme ile bazı genleri kapatmak ya da başka bir ifadeyle susturabilmek mümkündür.
Epigenetik mekanizmanın en önemli parçalarından biri olan DNA metilasyonuyla yediklerimizin genlerimiz üzerindeki etkisini görebiliyoruz. Akla hemen yediklerimizin hücrelerimizdeki genleri nasıl etkileyebileceği sorusu gelebilir.Cevabı oldukça basit. Gıdalardan gelen metil grupları genleri aktive etmektedir. Bu sebeple vitamin açısından zengin bir sebze yemek bir işlenmiş gıdadan farklı genleri aktive eder veya kapatır.
Hayvanlar aleminden bir örnek vermek gerekirse sadece arı sütü ile beslenen bir arı kraliçe olurken normal polen yemi ile beslenen arı işçi arı olmaktadır. Çünkü besleyici gıda, kraliçenin diğer arılardan daha fazla büyümesine ve üremesine olanak sağlayacaktır.
Bir diğer önemli örnek ise tek yumurta ikizlerinin farklı beslenmesiyle ilgilidir. Örneğin, ikizlerden biri birkaç hafta boyunca doymuş yağ tüketmesi sonucunda iltihaplanmayı destekleyen ve kolesterol seviyelerini yükselten genleri harekete geçirecektir.
İyi olma hali ve hasta olma halinin tam ortası “normal” olarak kabul edilebilir. Hasta olmanın bir sonu vardır ancak iyi olma halinin bir sonu yoktur. Bir başka ifadeyle her zaman mevcut halimizin daha iyisi ya da daha sağlıklısı vardır. Çünkü beden, zihin ve ruhsal yapımız kendi içinde dengeli bir bütündür ve her zaman daha iyiye gidebiliriz. Ancak genellikle daha kötüsü olmasın diye düşünürüz.Uykusuzluğu, çekilen ağrıları, zor kilo vermeyi, hazımsızlığı, bağırsak sorunlarını, reflüyü, şişkinliği ve en önemlisi ruh halinde meydana gelen dalgalanmalarını pek dikkate almayız.Günlük hayatımızı devam ettirebildiğimiz sürece “daha kötüsü olmasın” diyerek, bu hastalık sinyallerini görmezden geliriz.
Genetik silahı doldurur, fakat tetiği çevre çeker. Bu nedenle yaşam şekli değişiklikleriyle dengeli beslenme, egzersizi hayatımıza dahil etme, stresi azaltma, kaliteli ve yeterli uyku uyuma ve çevresel faktörleri kontrol ederek; sağlığımızı, genetiğimizi ve kaliteli geçireceğimiz yaşam süremizi değiştirebilmek mümkün.
Sağlıkla kalın …
