Hizmet ihracatı, özellikle döviz kurları uygun olduğunda, ülkeler için kritik bir önem kazanır. Rekabetçi avantajın yüksek olduğu sektörler, bu denklemde en uygun seçenekleri oluşturur. Sağlık turizmi, kişilerin koruyucu, tedavi edici, sağlığı geliştirici hizmetleri alabilmek amacıyla yaşadıkları ülke dışında başka bir ülkeye olan ziyaretleri olarak şekillenmektedir.
Sağlık turizmi pazarında, küresel anlamda klinik kalite, deneyim ve başarı oranları sebebiyle sağlık turistlerini çeken, hem ihracatçı hem ithalatçı kimlikleri olan gelişmiş ülkeler ile proaktif olarak kendisini “Medikal Turizm destinasyonu” olarak konumlandıran, ihracatçı kimlikleriyle ön çıkan gelişmekte olan ülkeler yer alır. Sağlık turizmi kapsamında sunulan hizmetler; isteğe bağlı, hayat kalitesini arttırıcı ve hayati olmak üzere üç ana başlıkta sınıflandırılabilir. Yapılan çalışmalar, sağlık turistlerinin diğer turistlere göre seyahat ettikleri ülkede yedi kat daha fazla harcama yaptığını gösterir.
Yabancı hasta talebini şekillendiren ülkeler
Daha uygun maliyetli ve yüksek teknolojilere sahip güçlü sağlık altyapısı ile hizmetlerinin sunulması, bekleme süresinin kısalığı, uluslararası kalite güvencesine sahip merkezlerin ve yetkin beşeri sermayenin varlığı; Türkiye’nin güçlü ve rekabetçi bir sağlık turizmi çekirdek yeteneği oluşturmasında etkili değişkenlerdir. Akrabalık bağları nedeniyle sıkı ilişkilerin olduğu Suriye, Bulgaristan, Türk nüfusun yoğun yaşadığı Almanya, Fransa, sağlık altyapısı ve hekim yetersizliği olan Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetleri, sağlık hizmetlerinin pahalı olduğu İngiltere, ABD, uzun bekleme sırası olan Kanada, Hollanda, sigorta sistemlerinin geri ödeme kapsamına almadığı hastalıkların olduğu Fransa, İrlanda, özellikli hizmetlerin talep yoğunluğu olan Orta Doğu ülkeleri, Türkiye’nin sağlık turizmi pazarına yabancı hasta talebini şekillendiren örnek ülkeleri oluşturmaktadır.
Tüm paydaşların yer aldığı bir strateji geliştirilmeli
Sağlık turizmi sektöründe küresel olarak ilk on ülke arasında yer alan Türkiye’nin hak ettiği konumu elde edebilmesi için doğru adımları atması ve bütünleşik tüm paydaşların yer aldığı bir strateji geliştirilmesi gerekmektedir. Türkiye’nin yüksek teknolojik imkanlarına ve yetkin sağlık beşeri sermayeye sahip sağlık sistemini, Türk kültürünün misafirperverliği, doğal zenginlikleri, coğrafi ve maliyet avantajları ile birleştirerek farklı kültür, coğrafya, ülke ihtiyaçlarına göre uyarlanmış ve kişisel tedavi planından, havaalanında karşılamaya, ulaşımdan konaklamaya, rehberlik hizmetlerinden, yemek ve turistik faaliyetlerine kişiselleştirilmiş deneyim barındıran sağlık hizmeti sunmak mümkündür. Türkiye’nin sağlık turizmi konumlandırılmasının değer odaklı olması, beşeri sağlık sermayesinin ve teknolojisinin yetkinliklerinin vurgulanması gereklidir. Ucuz yerine rekabetçi fiyat anlayışının varlığı biçiminde bir konumlandırma, daha güçlü olacaktır. Sadece isteğe bağlı branşlarda değil, hayati branşlarda da özellikle zorlu ve karmaşık operasyonlar ile tedavilerin de yapılabileceği algısı diğer kritik bir noktayı oluşturmaktadır.
Pazarlamada kullanılan dil farklılaşmalı
Devletin ve özel sektörün sinerji içinde topyekün mücadele ettiğini ortaya koymak gereklidir. Sağlık turizmi pazarlamasında kullanılan dilin de tedavi alanına ve coğrafyaya göre farklılaşması gereklidir. Klinik başarı, teknolojik altyapı, hekim kalitesi konusunda somut verilerin vurgulandığı iletişim dili önemlidir. Hastaya sunulan hizmet ile kişiselleştirilmiş deneyimin de iletişimde ön plana çıkarılması gereklidir. Yakın coğrafyanın, Türkiye’nin kaderi olmadığını kabul ederek başlamak önemlidir. Ankara, İstanbul ve Antalya, sağlık turizmi sektöründe Türkiye’deki ilk üç şehirdir. Hangi ülkelerin bu üç ili tercih ettiğine bakıldığında, bir konumlandırma stratejisi olmadığı görülür. Oysa, illerin branşlar temelinde konumlandırılması, kritik bir öneme sahiptir. Turistik faaliyetlerle de hizmetin desteklendiği Antalya ve İstanbul illerine nazaran Ankara’nın branş temelinde daha zorlu ve karmaşık tedavi ile operasyonlar için farklı olarak konumlandırılması zaruridir.
