CEO’lar gelecekten rekor düzeyde umutlular

 İş dünyasının gündeminde yer alan sosyal ve ekonomik tehditler; pandemi, siber tehditler ve aşırı regülasyon olarak sıralanıyor.

PwC, 24’üncüsünü gerçekleştirdiği geleneksel yıllık Küresel CEO Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Araştırma, Covid-19 aşı geliştirme süreci, ABD başkanlık seçimleri ve İngiltere ile AB arasındaki Brexit pazarlıkları da dikkate alınarak, ilk defa önceki yılın sonunda değil, 2021’in Ocak ve Şubat aylarında gerçekleştirildi ve 55 ülke ile bölgeden 5 bin 50 CEO’nun katılımıyla tamamlandı. Araştırmanın dikkat çekici sonuçlarından biri, global CEO’ların yüzde 76’sının ağır bir küresel pandemi yılını geride bıraktıktan sonra, 2021 içinde ekonomik büyüme beklemesi. CEO’ların risk tanımları içinde pandemiyle ilgili gelişmeler birinci sırada gelirken, siber ataklar ve dezenformasyon alt başlıklarını içeren siber tehditler de iş dünyasının önemli sorunları arasında görülüyor. Araştırmaya göre CEO’lar, iklim değişimi konusunda ise hemfikir değiller; araştırmaya katılan yöneticilerinin yüzde 30’u iklim değişiklikleri hakkında çok ciddi endişe belirtirken, yüzde 60’ı ise iklim değişikliğini yönetimsel açıdan stratejik riskler arasında görmüyor.

Pozitif beklenti var

Türkiye’den de 70 CEO’nun katıldığı PwC’nin araştırması, küresel GSMH’nin yüzde 3,5 daraldığı bir yılı takiben, CEO’ların 2021’de ekonomik büyüme hızında artış beklediklerini saptadı. PwC’nin 2018 yılındaki araştırmasının iyimserlik rekorunu 20 puanla aşan 2021 sonuçları, dünyanın tüm bölgelerinde ekonomik büyüme için oldukça pozitif bir beklenti olduğunu öne çıkardı. Türk CEO’ların yüzde 70’inin büyüme beklentisinde olduğunu saptayan araştırma, bu pozitif beklentinin sadece küresel büyüme için değil, CEO’ların kendi kurumları için de geçerli olduğunu belirledi. 2020 yılında şirketlerinin büyümesi için ilk dört pazarı yüzde 29,7 oranla ABD, yüzde 28,5 oranla Çin, yüzde 12,8 oranla Almanya ve yüzde 9,4 oranla Hindistan olarak özetleyen küresel CEO’lar, 2021’de ABD pazarından Çin’e kıyasla daha yüksek büyüme beklediklerini belirttiler ve Brexit sonrası İngiltere’yi de listelerinin ilk dördüne aldılar. Buna göre listede ABD yüzde 34,7, Çin yüzde 28,1, Almanya yüzde 16,6 ve İngiltere yüzde 11,4 oranla yer aldı.

Dezenformasyon 10’uncu sıraya yükseldi

Araştırma, CEO’ların, geleceğe pozitif baksalar da küresel ekonomi önünde ciddi tehditler gördüklerini de belgeliyor. Birinci tehdidi pandemi olarak gören CEO’lar, aşılama programında önemli bir mesafe alınsa bile tüketici davranışlarının hemen düzelmeyeceğini öngörüyorlar. CEO’lar dijital dönüşümü önemli bir büyüme alanı olarak görseler de siber ataklar, dezenformasyon ve dijital dolandırıcılık gibi kavramları tehdit listesinin başına koyuyorlar. 2020 yılında tehditleri sırasıyla yüzde 36 oranla aşırı regülasyon, yüzde 35 oranla ticaret savaşları, yüzde 34 oranla ekonomik büyümede belirsizlik ve yüzde 33 oranla siber ataklar olarak gören CEO’ların 2021 tehdit listesi ise pandemi ve diğer sağlık krizleri yüzde 52, siber ataklar yüzde 47, aşırı regülasyon yüzde 42 ve politika belirsizliği yüzde 38 olarak sıralanıyor. Dezenformasyon 2020 tehdit listesinde yüzde 16 ile 20’nci sırada yer alırken, aynı konu 2021’de yüzde 28 ile 10’uncu sıraya yükseldi. PwC Türkiye Kıdemli Ortağı Cenk Ulu, araştırmanın sonuçlarıyla ilgili olarak şunları söylüyor: “Araştırmamıza katılan CEO’ların Türkiye dahil dünyanın çok farklı bölgelerinde birbirlerine çok yakın beklentiler içinde olması, iş dünyasının 2021’i bir ribaunt senesi olarak gördüğünü ortaya çıkarıyor. Küresel iş dünyası, oldukça zor bir yılı geride bıraktı. İş dünyasının geleceğe umutla bakması, yeniden büyüme ve refah konularında istisnasız her coğrafyada iyimser bir bakış açısına sahip olması 2020 yılının en büyük kazanımı olabilir. Araştırmanın Türkiye verilerine yakından baktığımızda, katılımcı CEO’larımızın yüzde 59’u önümüzdeki üç yıl içinde kurumlarında büyüme gerçekleştireceklerini ifade ediyor.” 

İklim değişikliği Türkiye’deki CEO’ların radarında

Türkiye’deki CEO’ların en büyük büyüme pazarlarını sırasıyla ABD, Almanya, İngiltere, Çin  ve Rusya olarak gördüğünü belirten Ulu, Türk iş dünyasının ekonomiyi tehdit eden unsurlar sıralamasında küresel meslektaşlarından önemli bir noktada ayrıştığını iletiyor. Ulu, “Türk CEO’lar, ekonomi üzerindeki en büyük tehditleri pandemi ve diğer sağlık krizleri, döviz kurunda dalgalanma, politika belirsizliği ve iklim değişikliği olarak görüyor. İklim değişikliği maddesini özellikle önemsiyoruz. Zira küresel tehdit sıralamasında bu madde yüzde 30’luk oranla 9’uncu sırada görülürken, Türk iş dünyasının konuyu 5’inci sırada çok daha fazla ciddiye aldığını görebiliyoruz. Türk iş dünyasının bu perspektifini, Covid-19 krizi sonrası yatırım planlarında, sürdürülebilirlik ve ESG (Enviromental Social Governance / Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetişim) konusunun öncelikli ele alınmasından da anlayabiliyoruz” diyor.

Araştırmadan bazı sonuçlar

• CEO’ların yüzde 36’sı kendi şirketlerinin gelecek 12 ay içinde büyüme potansiyeline güvendiklerini söylerken, Türkiye’deki CEO’lar yüzde 46’lık oranla ile geçtiğimiz yıla göre çok daha iyimserler.

• Orta vadeli görünüme bakıldığında Türkiye’deki CEO’lar dünya ortalamasından çok daha pozitifler. Küresel CEO’ların yüzde 47’si önümüzdeki üç yıl içinde şirketlerinin büyüme potansiyeline güvendiklerini dile getirirken, Türkiye’deki CEO’ların yüzde 59’u aynı görüşü paylaşıyor.

• 2021 yılında büyüme için hedef olarak görülen piyasalarda ilk beş ülke aynı; ancak sıralamada farklılık var. Listenin tepesinde ABD ve Çin yer alırken, bu iki ülkeyi Almanya, geçen yıl 5’inci sırada yer alan İngiltere ve Hindistan takip ediyor. Türkiye’deki CEO’ların yurt dışında büyüme konusunda sıraladığı ülkelerde bazı değişiklikler var. Geçen yıl ABD yüzde 21, Çin yüzde 19, Almanya yüzde 17, Rusya yüzde 12 ve Hindistan yüzde 11 oranlarla listede yer alırken;  bu yıl listedeki oranlar ABD yüzde 21, Almanya yüzde 21, İngiltere yüzde 20, Çin yüzde 17, Rusya yüzde 11 ve Hindistan yüzde 1o şeklinde gerçekleşti.

• CEO’ların çok endişeli oldukları konulara bakıldığında, bu yıl pandemi ve diğer sağlık krizleri listenin en tepesinde yer alıyor. Bunu siber ataklar, aşırı regülasyon ve politika belirsizliği takip ediyor. Türkiye’deki CEO’ların daha farklı önceliklerle belirledikleri tehdit konuları ise pandemi ve diğer sağlık krizleri, döviz kurunda dalgalanma, politika belirsizliği ve iklim değişikliği olarak sıralanıyor.

• Küresel CEO’ların yatırım planlarında yüzde 49 ile dijital dönüşüm, yüzde 32 ile verimlilik artırıcı önlemler, yüzde 31 ile siber güvenlik, yüzde 24 ile liderlik ve yetenek geliştirme ve yüzde 23 ile sürdürülebilirlik ve ESG yer alıyor. Bu liste Türkiye’deki CEO’lar arasında ise yüzde 47 ile dijital dönüşüm, yüzde 34 ile siber güvenlik, yüzde 33 ile verimlilik artırıcı önlemler, yüzde 30 ile Ar-Ge ve ürün geliştirme, yüzde 27 ile sürdürülebilirlik ve ESG olarak sıralanıyor.