Karanlık turizm


prof.Dr.Feride Bahar Işın

prof.Dr.Feride Bahar Işın

Okunma 07 Mart 2023, 13:10

Lennon ve Foley (2003) tarafından popüler hale getirilenbir kültür turizmi biçimi olan karanlık turizm trajik ve şiddet olaylarının turizm amaçlı kullanımını ifade eder.Diğer bir deyişle,insan ve doğa eliyle gerçekleşmiş insanlık trajedilerinin, ölümlerin, felaketlerin, acıların yaşandığı yerlere yapılan seyahatler olarak tanımlanabilir.Kimi araştırmacılar sadece günümüze yakın olayların karanlık turizm destinasyonu olabileceğini iddia ederken, bu durumun tersini de savunan görüşler mevcuttur. Buradaki temel güdü, ölüme duyulan meraktır.

Hapishane turizmi, soykırım turizmi, keder turizmi, afet turizmi, pagan turizmi, intihar turizmi, korku turizmi, zorluk turizmi, trajedi turizmi, savaş turizmi, aşırı doğa turizmi olmak üzere karanlık turizm farklı alt başlıklarda sınıflandırılabilir. Kolezyum’da gladyatörlerin ölümüne dövüşmelerini ya da idamları izlemek için yüzlerce kişinin toplanması karanlık turizmin ilk örnekleri arasındadır. Toplu katliamların yapıldığıya da ölülerin gömüldüğü yerleri, savaş anıtlarını, mahzenleri, eskihapishaneleri, infaz yerlerini ziyaret etmek karanlık turistlerin gezi noktaları arasındadır. Karanlık turizm,Prenses Diana kazası ve John F. Kennedy suikastı gibi ünlü ölümleri,KarındeşenJack'in Londra'sı gibi sansasyonel cinayetler, New York İkiz Kuleler saldırısı gibi terör saldırıları örneklerinde olduğuşekliyle ziyaretçilerin trajik olayların yaşandığı yerleri deneyimlemelerine olanak sağlamaktadır. Tüm bu örneklerin ortak bağlamı;ölüm, afet veacı çekme durumudur. Pandemi sonrası Wuhan da karanlık turizmi merkezi olarak konumlandırılabilir. Örneğin, Leishenshan ve Huoshenshan hastaneleri pandemi anıtları olarak korunabilir.Karanlık turizm mekanları özelliklerine göre en koyudan en açığa farklı tonlar ve renklerle ilişkilendirilebilir. Hüzün turizmi, henüz tartışmalı bir eylem olarak görülmektedir. Bazı kişiler bunu tarihle ilişki kurma ve trajediler üzerine düşünme ile empati fırsatı sağlayabilecek eğitim için bir araç ya da bir saygı eylemi biçiminde değerlendirmektedirler.Diğer kişiler ise bu turizm biçimini insan ıstırabını istismar edici etik olmayan bir uygulama olarak algılamaktadırlar.

Bir milyondan fazla insanın, işkence çektirilerek katledildiği Auschwitz Toplama Kampı, Ukrayna’nın Pripyat şehrine yakın bir alanda bulunan Çernobil Nükleer Santrali, ikinci Dünya Savaşı sırasında, Amerika Birleşik Devletleri tarafından atom bombası atılan Japonya’nın Hiroşima ile bir yanardağ patlaması gerçekleşen İtalya’nın Campania Bölgesi’nde bulunan Pompei şehri, ikinci Dünya Savaşı’ndan sonrası yirmi sekiz yıl boyunca Almanya’yı, doğu ve batı olmak üzere ikiye bölen Berlin Duvarı,Paris’te birçok ünlü ismin mezarının yer aldığı Pere Lachaise Mezarlığı, Drakula’nın şatosu olarak da bilinen Bran Şatosu;Amsterdam’da bulunan Anne Frank’ın Evi, Anadolu’nun Alcatrazı ismiyle meşhur olan Sinop cezaevi, Çanakkale Savaşı'nın kalıntıları ve Anıtkabir önemli hüzün turizmi destinasyonlarıdır. Ne yazıkki ülkemizin on bir ili de deprem sebebiyle bu hüzün merkezleri arasına girmiştir.

Karanlık turizm çeşitlerinden olan Karanlık Eğlence Fabrikaları, eğlenceye odaklıgerçek veya kurgusal şekilde ölümle ilgili ürkütücü olaylar çağrıştıran ziyaret alanlarıdır. Karanlık Sergiler ise potansiyel öğrenme ve eğitimi sağlamak için ürün tasarımının belli birkurgusal çerçeve altında hazırlandığı alanları ve sergileri kapsamaktadır. 1963 yılında Kıbrıs Türk Kuvvetleri Alayı‘nda görevli Binbaşının ailesinin Rum çeteleri tarafından katledildiği ev olan Barbarlık Müzesi karanlık sergiye, Yedikule Zindanları ise karanlık eğlence fabrikalarına örnektir. Karanlık zindanlar ise geçmişte ağır ceza mahkumlarının kaldıkları yerlerin ve alanların turizm amaçlı kullanılmasıdır. Karanlık Ebedi istirahat yerleri,mimarisi ve yerel çevre ekolojisi korunan mezar veya türbe yerleridir. Karanlık Abideler, hatırlama, anma ve saygı amacıyla ölümden kısa süre sonra ölüm yerine çok yakın bir yerderesmi veya gayri resmi olarak inşa edilen anıt mezarlardır.Karanlık Savaş Alanlarıise Çanakkale ve Sarıkamış gibi savaş alanı çevrelerinden oluşur.

Yorum Ekle
İsim
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.