Mevcut etkisi hâlen devam eden ve olası etkilerinin ilerleyen dönemlerde kestirilmesi net olmayan pandemi sürecinde özellikle sosyal medya başta olmak üzere iletişimin türleri, niteliği birey ve işletmelere çok farklı şekilde değişim gösterdi. Bir yandan yeni sosyal medya uygulamaları türerken, diğer yandan mevcut uygulamalar birtakım düzenlemelere gitti. Böylelikle teknoloji bağlamında her türlü aktörler arasındaki etkileşimler de yeni boyutlar kazandı.
Pandemi döneminde, değişimlerin hızla yaşanmasıyla birlikte iletişime konu olan donanımların ve uygulamaların karmaşık hâle gelmesi, en azından bireylerin bunları kullanması konusunda bir belirsizlik yarattı. Ayrıca, yapılan güncellemeler, düzenlemeler, uygulanan yasa ve politikalardaki değişikliklerin yaşanan belirsizlikte bu donanım, yazılım ve uygulamalara büyük etkisi oldu. Bu etkinin bireylere direkt veya dolaylı olarak yansıması, kullanıma yönelik bazı olumsuz geri dönüşlere neden oldu. Bunlardan birincisi, yeni uygulamaların gerçekten ne kadar iyi oldukları, rakipleriyle kıyaslandığında artı ve eksilerinin neler oldukları şeklinde ortaya çıktı. İkincisi ise bu uygulamaların kullanım kolaylığı düzeylerinin ne derece algılandığına yönelik oldu. Özellikle yaş gruplarına göre bakıldığında, orta ve ileri yaş düzeyine sahip bireylerin bu konularla ilgili yaşadıkları sıkıntılar gittikçe artarak kendini göstermeye başladı; ancak daha önemli bir durum uygulamaları etkin olarak kullandığını düşünen bireylerin gerçekte ne kadar iyi kullandıklarının sorgulanması oldu. Yeni çıkan iletişim ortamlarına her ne kadar teknoloji ve bilgisayar konusunda daha çok bilgi ve tecrübeye sahip olanların daha hızlı uyum sağlayacağı konusu öngörülse de bu kanıksanmış görüşün zaman zaman desteklenmediği ortaya çıktı. Böylelikle, teknofobi bir kez daha gündeme gelmiş oldu.
Tartışmalar teknofobi düzeyini aniden artırdı
Zaman zaman korku, zaman zaman endişe şeklinde kendini gösteren teknofobi bireylerin kullanma yetkinliklerini olumsuz yönde etkiledi. Örneğin son dönemlerde WhatsApp uygulamasının gizlilik ilkesi ve hizmet koşullarını güncellemesiyle birlikte, kullanıcı bilgilerini Facebook ile paylaşmasına yönelik karar alması bile Türkiye’de büyük tepki yarattı. Bu gelişmeye paralel olarak, Rekabet Kurulu’nun Facebook hakkında Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un “hakim durumun kötüye kullanılması” başlıklı maddesinin ihlal edilip edilmediğinin tespiti amacıyla soruşturma açtığı belirtildi. Tüm bu gelişmeler devam ederken, WhatsApp’ın Türkiye’de tamamen yasaklanması bile gündeme geldi. Yaşanan bu gelişmeye paralel olarak, bireylerin WhatsApp gibi benzer uygulamalara hızlı ve belki de bilinçsizce kaymaları, hangilerinin daha iyi ve kullanılabilir olup olmadıklarını bile sorgulamalarına imkan tanımadı. Bazen basında ve sosyal medyada hangi uygulamanın daha iyi olup olmadığı, yerel ve milli uygulamaların bir alternatif olarak kullanıp kullanılmayacağı tartışıldı. Aynı zamanda siber güvenlik, kişisel verilerin korunması, siber suçlar gibi kavramlar da güncel olarak her türlü platformda ele alınarak tartışıldı. Böylesine bir dalga bile bireylerin teknofobi düzeylerinin bir anda artmasına sebep oldu.
Ulusal bilincin yükseltilmesi
Zincirleme reaksiyon olarak ortaya çıkan bu türden olumsuz durumların en düşük düzeye indirilmesinde, öncelikle bireylerin açıklanan her konuya çok ani tepki göstererek kendileri için doğru ve uygun olduğu kesinleşmemiş hiçbir bilgiye inanmamaları gerekiyor. Ulusal bilincin yükseltilmesi, bireylerin her konuda doğru bilgiye erişebilmesi için her düzeyde yoğun çaba gösterilmesi önem arz ediyor. İletişimin gittikçe önem kazandığı şu dönemde yanlış bir bilginin yaratacağı kelebek etkisinin zararını kestirmek gerçekten zor. İletişime konu olan aktörlerin, bu konuda çevrede olup bitenleri idrak etmeleri ve iletişim kanallarındaki tıkanıkların giderilerek farkındalık düzeyinin artmasının sağlanması toplum refahını artıracaktır.
