Toprağın Kadınlarından Sofralara adlı projemiz ile kadın girişimciliğini destekliyoruz

Cizreli ile BigChefs’in markalaşma yolculuğunu, kadın emeğini destekleyen projesini ve önümüzdeki dönemle ilgili hedeflerini konuştuk.

BigChefs markası nasıl doğdu? Markalaşma sürecinizi anlatır mısınız?

2006 yılında hayatıma sıfırdan başlama kararı almıştım. Böylece BigChefs’i kurma dönemi de başlamış oldu. Sıfırdan konsepti kurguladım ve yüzde 100 banka kredisiyle 2007’de ilk BigChefs’i Ankara’da açtım. O dönemde elimde hiçbir sermaye yoktu. Elimde BigChefs projesiyle bankaları dolaştım ve sonunda bana inanan bir banka müdürüyle yollarımız kesişti. BigChefs’in ilk adımları, hiç sermaye olmadan tamamı ileriye dönük banka kredisiyle atıldı. 2007 yılında bankadan 300 bin lira nakit, 300 bin lira da leasing ile ilk şubenin açılışını yaptık. BigChefs adı, yola birlikte çıktığım, daha önceki markalarımızda benimle birlikte çalışmış üç şeften geliyor. Onların adına kurulmuş bir marka BigChefs. O şeflerden biri olan Celal Bayramoğlu ile birlikte devam ediyoruz. Diğer iki şefimizle de hâlâ görüşüyoruz. 2009 yılında İstanbul’daki ilk mağazamızı açtık. 2014’te Dubai’de ilk şubemizi açarak yurt dışına açıldık. Eylül ayında Frankfurt’ta açtığımız şubemizle Avrupa’ya da adım atmış olduk.

Yurt dışında şube açılışlarınız önümüzdeki dönemde devam edecek mi? Bununla ilgili planlarınızdan biraz bahseder misiniz?

Avrupa’da büyümeye yine Almanya ile devam etmek istiyoruz. 2020’nin Eylül ayında Frankfurt’ta ikinci Almaya şubemizi açmayı hedefliyoruz. Gelecek beş yılda ise Almanya’da 25 şubeye ulaşmayı amaçlıyoruz. Sonrasında Avrupa’da yer almak istediğimiz ülkeler Yunanistan ve Hollanda. Dünya genelinde ise Asya’daki yatırımlarımıza devam edeceğiz. Azerbaycan, Kazakistan, Belarus, Rusya ve Kıbrıs yeni şubeler için araştırmasına devam ettiğimiz pazarlardan.

Bugün Türkiye’de ve yurt dışında kaç lokasyonda hizmet veriyorsunuz?

Son yaptığımız Urla ve Metropol AVM açılışlarıyla 65 şubeye ulaştık. Bu rakamın dokuzunu Almanya, Katar, Suudi Arabistan ve Dubai’deki yurt dışı şubeleri oluşturuyor.

Yeni lokasyonlara karar verirken nasıl bir strateji izliyorsunuz?

Yapılan yatırımın geri dönüşünün en hızlı şekilde olabilmesi için lokasyon seçimi büyük önem taşıyor. Genel olarak tercihimizi yaparken ilk baktığımız şey, lokasyon etrafındaki yaya trafiği yoğunluğu oluyor. Mekan olaraksa geniş, ferah şubeler açmaya gayret ediyoruz. Alanın 450-550 metrekare arasında olmasını istiyoruz. Yurt dışında açılacak şubeler için daha detaylı bir lokasyon araştırması yapmak durumundayız. Gidilecek ülkedeki dinamikleri analiz edip lokasyon seçimimizde sonuçları mutlaka göz önünde bulunduruyoruz.

Restoranlarınızın dekorasyonu dikkat çekiyor. Şubelerinizdeki dekorasyonlar nasıl belirleniyor, nelere öncelik veriliyor?

BigChefs’i ilk kurgularken de amacımız misafirlerimizi tanıdık bir ev ortamında ağırlamaktı. Bu amacımızı her şubemizle başardığımızı düşünüyorum. Rahat koltuklar, halılar, kütüphane ve şömine ile bir restorandan çok ev havası veren dekoratif ürünlerle şubelerimizi tasarlıyoruz. Seçtiğimiz biblolardan avizelere kadar birçok detayda bu ev rahatlığını görebilirsiniz.

Peki, menülerinizin içeriklerini belirlerken nelerden ilham alıyorsunuz?

Menülerimizi güncel tutmak için yılda iki kere güncelliyoruz. Bu sayede hem sezonun taze ürünlerini menülerimize getiriyoruz hem de yiyecek trendlerini atlamamış oluyoruz. Geçtiğimiz yaz tüm dünyada trend haline gelen sağlıklı ve dengeli içeriklerle hazırlanıp kasede sunulan yiyecekleri menümüze ekledik. Hem kahvaltı hem de günün diğer öğünleri için hazırlanan 12 farklı kase seçeneği, misafirlerimiz tarafından çok sevildi. Toprağın Kadınlarından Sofralara projemiz kapsamında Kaz Dağları’ndan aldığımız keçi peynirini, Nisan ayı boyunca farklı tariflerle misafirlerimize sunduk. Sadece bahara özel olan keçi peyniri kısa bir süre menülerimizde yer almasına rağmen, o dönemde en çok tercih edilenlerden oldu. Menülerimizi hazırlarken en kaliteli ürünleri kullanmaktan asla vazgeçmiyoruz. O sezonda müşterilerimizin neleri seçenekler arasında görmek istediği konusunda araştırmalar yapıp o şekilde ilerliyoruz.

BigChefs bugün kaç kişiye istihdam sağlıyor?

Bugün BigChefs olarak yurt içi ve yurt dışı şubelerimizle birlikte üç bin kişiye yaklaştık. Hep istediğim gibi kalabalık, kocaman bir aile olduk.

BigChefs farklı alanlarda da faaliyet gösteriyor. Catering hizmetinizin kapsamını anlatır mısınız?

10 yıllık BigChefs tecrübemizi, şubelerimiz dışına çıkardığımız bir hizmet BigCatering. Müşterilerimizin davetleri, kutlamaları, toplantıları gibi özel günlerine, zengin sunumlar hazırlıyoruz. Konsept, ihtiyaca ve sunuma göre şekillendirilebiliyor. Aynı şubelerimizde olduğu gibi, hem dünya hem de Türk mutfağından farklı lezzetler, catering hizmetimizde var ve en iyi malzemelerle hazırlıyoruz. Müşterilerimizin misafirlerini en güzel şekilde ağırlıyoruz. Geçtiğimiz yaz gelen talepleri değerlendirdik ve BigCatering’i yat menüsü olarak uyarladık. Sıcak havaları denizde geçirenler, siparişini verdikleri yemekleri, hiç karaya ayak basmadan denize kıyısı olan BigChefs’lerden artık alabiliyorlar. Gelen talepler doğrultusunda farklı uygulamalarla catering hizmetimize yenilikler getirmeye devam edeceğiz.

BigMarket hizmetinizden de biraz bahseder misiniz?

Biz her misafirimizi Anadolu’nun farklı yerlerinde aldığımız özel lezzetlerle ağırlıyoruz. Özellikle masalarımızda yer verdiğimiz zeytinyağı ve nar ekşilerinin çok beğenildiği görünce onları, isteyenlerin alabilmesi için bazı mağazalarımızda satışa sunmaya başladık. Şimdilik Frankfurt’un da dahil olduğu altı mağazamızda BigMarket kısmımız var. Orada zeytinyağı, nar ekşisi, sabun, erişte, acuka, sos, reçel gibi yiyeceklerin dışında, BigChefs aşkını gösteren tabak, bardak gibi dekoratif ürünlere de yer veriyoruz.

Misafir memnuniyetini korumak için neler yapıyorsunuz?

BigChefs olarak biz ‘mutlu misafir’ ilkesini benimseyerek yola çıktık. Tüm misafirlerimizi adeta tanıdık bir ev dekorasyonu eşliğinde ağırlıyoruz. Yemeklerimizi sadece sağlıklı içeriklerle, tekniklerle hazırlamakla kalmıyoruz; evlerde hazırlanan büyük davet sofralarındaki gibi tabaklarımızla servis ediyoruz. Bu konuda şubelerimizde misafirlerimizle bire bir iletişimde olan garson arkadaşlarımız, misafir ilişkilerindeki ilk adımımız. Müşterilimizi güler yüzle karşılayıp ağırlamak, müşteri memnuniyetini sağlamak konusunda onlara büyük görev düşüyor. BigChefs ailesi olarak misafir memnuniyeti konusunda çok güzel dönüşler aldığımızı söyleyebilirim.

Toprağın Kadınlarından Sofralara projeniz kapsamında kadınlara sağladığınız destekleri anlatır mısınız?

Toprağın Kadınlarından Sofralara, 2018 yılından beri yürüttüğümüz bir proje. Yerelde tarım yapan, geliri düşün olan kadınlarla projeyi yürütüyoruz ve onlardan ürün tedarik ediyoruz. Araştırmaların daha net ortaya çıkardığı gibi tarımda çalışan kadınların çoğu bireysel olarak bir gelir elde etmiyor. Rakamlar gösteriyor ki iki buçuk milyon kadın çiftçimizin çoğu emeklerinin karşılığını alamıyorlar. Kadın emeğinin, kadının sosyal hayata katılmasının neler getireceğinin farkında bir marka olarak, kırsalda yaşayan kadınlara bir yol açmak için Toprağın Kadınlarından Sofralara projesine başladık. Kimisi doğduğundan beri köyde yaşıyor, kimisiyse şehirdeki hayatını bırakıp daha doğal bir yaşam için köye yerleşmiş. Anadolu’nun farklı yerlerinde yaşayan kadınlardan pirinç, nohut, kinoa, kuskus, kuşkonmaz, enginar, reçel, tarhana, fındık, ekmek gibi birçok ürün alıyoruz.

Bu projenizle ulaştığınız kadın sayısını paylaşır mısınız?

İlk başladığımızda 14 kadın çiftçi ile başlamıştık, şu an 31 kişiden ürün alıyoruz. Aldığımız ürünler şimdilik toplam tedarikimizin yüzde 10’unu oluşturuyor. Zamanla daha çok kadına ulaşarak, 2021’de tedarikimizin yüzde 50’sini onlardan karşılamayı istiyoruz. Onlara ürün almak dışında da destek veriyoruz. Her birinin adını, neler ürettiği ve eğer varsa markalarını hem menülerimizden, hem de dijital ve sosyal medya kanallarımızdan paylaşıyoruz. Bu sayede daha çok kişi onlardan haberdar oluyor ve satışlarını arttırabiliyorlar.

Sizce Türkiye’de kadın girişimcilerin desteklenme oranları yeterli mi?

Son birkaç yıldır kadınların desteklenmesi, girişimci olup kendi işlerini yapabilmeleri için birçok adım atıldı. Bankalar, düşük faizli ya da faizsiz kredi veriyor; farklı kurumlardan geri ödemesiz destekler ya da hibeler alınabiliyor. Hatta bazı şartlar altında vergiden muaf bile tutulabiliyorlar. Bunların hepsi çok güzel, ümit veren ilerlemeler; ama farkındalığı arttırmak için daha gitmemiz gereken yol var. Araştırmalar dikkat çeken rakamlar ortaya koyuyor. Hâlâ kadınlarımızın yüzde 15’i okuma yazma bilmiyor. Üniversite mezunlarının yüzde 16’sı, lise mezunlarınınsa yüzde 20’si işsiz durumda. Çalışabilecek durumdaki kadınların sadece yüzde 30 gibi bir kısmı çalışma hayatının içerisinde. 

Geliştirmek ve farkındalığı artırmak için neler yapılabilir?

Kadın girişimcileri desteklemek ya da kadın istihdamını desteklemek için daha çok çeşitli projeler geliştirilebilir. Ekonomik girişimlerin dışında, kadının iş yaşamına teşvik edilmesi gerek. Çocuk bakımı konusunda destekler artabilir, iş ve aile yaşamını uyumunu artıracak çalışmalar yapılabilir, kadın örgütlerine daha çok önem verilebilir, maaş eşitliğine özen gösterilebilir ve en önemlisi her yerden kadına eşit eğitim imkanı verilebilir. Bu konuda çok güzel bir veri var. Eğer bir kadın üniversite mezunuysa, çocuğunun da üniversite mezunu olma ihtimali yüzde 100 oluyor. Kadın eğitiminin toplum açısından nasıl fayda sağladığını görmek için sadece bu veri bile yeterli.

Sizin kadın girişimciler için farklı projeleriniz var mı?

Toprağın Kadınlarından Sofralara projemizi daha fazla kadına ulaşarak devam ettirmek uzun vadeli hedeflerimizden. Ben de BigChefs’in ilk adımlarını atarken kadın girişimci olarak tüm zorlukları yaşadığım için, gelecek planlarım arasında kadınlara bu konuda daha fazla destek vermek de var. Bir kadın girişimci olarak, bu alana yönelik çalışmalar yürütüyorum. Türkiye Kadın Girişimciler Derneği'nde (KAGİDER) üyeyim ve Turizm Restaurant Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği (TURYİD) Başkan Yardımcılığı gibi unvanlarla, sivil toplum kuruluşlarında aktif olarak görev alıyorum. Uluslararası Girişimciler Derneği (EO) Başkanlığı da geçmiş dönemde yaptığım işler arasında.

Kendi işini kurmak isteyen kadın girişimci adaylarına ve yolun başındakilere önerileriniz neler olur?

İlk önerim cesur olmaları. Hayat kesinlikle cesurları seviyor. İlk adımı atmaktan korkmamalarını öneriyorum. Eğer denemezseniz, sizi bekleyen fırsatları da keşfedemezsiniz. Bundan 12 yıl önce BigChefs hayalimi gerçekleştirmeye çalıştığım zamanlarda, bu kadar imkan yoktu. Şimdi özellikle kadın girişimciler için birçok kredi, hibe ve vergi imkanı tanınıyor. Eğer farklı olduğuna inandığınız fikirleriniz varsa, hayallerinizi gerçeğe dönüştürmek için adım atmalısınız. Sözlerini çok sevdiğim Şems’in de dediği gibi düzenim bozulur, hayatım alt üst olur diye endişe etmeyin. Nereden biliyorsunuz hayatınızın altının üstünden daha iyi olmayacağını? Bu konuda umuyorum ki benim girişimcilik hikayemde tüm kadınlara ilham olur ve güzel bir yolda ilerlemeleri için ilham verir.

Son olarak iş hayatında başarılı bir girişimci olmanın sırları konusunda neler söylemek istersiniz?

Çağı yakalamak, günceli takip etmek, hayattan kopmamak bu konuda önemli bir nokta. Dijitalin bu kadar yaygın olduğu günümüzde, bunları yapmak aslında hiç de zor değil. Doğru kaynakları takip ederseniz, çağımızın gücü olan bilgiye de ulaşmanız kolaylaşacaktır. Bir diğer önemli nokta da çok istemek, başarmak için çok çalışmak. Başarmayı, bir noktaya ulaşmayı hedeflemeyi çok istemelisiniz. Bunun için gerekirse günlerce uykusuz kalarak çalışmalısınız. Sonunda istediğiniz başarı size gelecektir. Çalıştığınız sektörün dinamiklerini çok iyi analiz etmenin de başarıya ulaşmakta kilit olduğunu düşünüyorum. Eğer hedef kitlenizin ne istediğini iyi anlayıp ona yönelik hareket ederseniz, başarıyı yakalamanız şansa bağlı olmaz.