Conference of the Parties kısaltması olan COP zirveleri, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) bünyesinde düzenlenmektedir. 2015 yılında Paris İklim Anlaşması’nın imzalandığı COP21 belki de içlerinde en çok ses getireni olmuştur.Küresel ısınmaya en fazla neden olan fosil yakıt olan kömürün kullanımının azaltılmasını Çin, Hindistan, ABD, Avustralya gibi ülkeler onaylamasa da bu zirvede kırkın üzerinde ülke taahhütte bulunmuştur.
Düzenli olarak her yıl toplantılarda tarafları bir araya getirerek hedeflerin neresinde olunduğunun tartışılması amaçlanan COP zirvesinde istisna, pandemi nedeniyle 2020 yılında yapılması planlanan COP26’nın 2021 yılına ertelenmesidir. Dolayısıyla sonraki zirve olan COP27 Zirvesi de bu yılın Kasım ayında Mısır’da gerçekleştirilecektir; ancak bu zirvenin hazırlıkları devam ederken daha COP26 Glasgow Zirvesi’nin tartışmaları bitmedi. 1-13 Kasım 2021 tarihleri arasında yapılan, tam adıyla Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 26. Taraflar KonferansıSonuç Bildirgesi’nde Paris İklim Anlaşması ile belirlenen hedeflerden oldukça uzak olunduğunun altı çizilmiş ve kömür kullanımının azaltılması gerekliliği ilk kez vurgulanmıştır. Küresel ısınmaya en fazla neden olan fosil yakıt kömürün kullanımının azaltılmasını Çin, Hindistan, ABD, Avustralya gibi ülkeler onaylamasa da bu zirvede kırkın üzerinde ülke taahhütte bulunmuştur. Enerji üretiminde en çok kullanılan kaynak kömürdür ve birincil enerji talebinin yüzde 42’si elektrik üretimi için yapılmaktadır.
Hindistan’ın tutumu önemli
Kömür kullanımını sera gazlarının yüzde 40’ını oluşturmasından hareketle kısıtlanması gerekliliği aşikarken Hindistan gibi ülkelerin bunu onaylamamasıyla COP26 sonuç bildirgesine gölge düşmüş oldu. Zira Hindistan, Çin ve ABD ardından en yüksek karbon salınımı yapan ülkeler arasındaüçüncü sırayla başta gelmektedir. Global Carbon Atlas 2019 yılı verilerine göre dünya toplam karbon salınımı 36 bin 441 mtCO2 iken ülkemiz 405 mtCO2 pay ile 16. sırada, Çin 10175mtCO2 ile ilk sırada, ABD 5285mtCO2 ile ikinci sırada ve Hindistan 2616 mtCO2 ile üçüncü sırada en fazla karbon salınımı yapan ülke olmaktadır. Bu bakımdan Hindistan’ın gösterdiği tutum önemlidir.Dolayısıyla gelişmekte olan ülkelerin bu kaynağın kullanımını sınırlama ve sıfıra indirme beklentilerinin kalkınmaya engel olacağı savıyla Hindistan yönetiminin açıklamalarda bulunması ve bu süreci bir nevi veto etmesi bu yılki zirvenin ana temalarından birini oluşturabilir.Paris İklim Anlaşması ile belirlenen kriterlerden çok uzakta kalınması, taraflar konferanslarıyla farkındalığın artırılması ve yol haritalarının güncellenmesi gerekliliğini artırmaktadır.
Uzun dönemli hedef
Küresel ısınmanın dünyamız için oluşturduğu tehditin netleştirilmesi açısından 1992 yılında Brezilya’da düzenlenen Rio Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda imzaya açılan Birleşmiş Milletler sözleşmelerinden birisi olan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve 1997’de imzalanan Kyoto Protokolü önemli ilk iki adımdır. Ardından 2015 yılında Paris’teCOP21 Zirvesi ile imzalanan Paris İklim Anlaşması, iklim değişikliği tehlikesine karşı küresel sosyoekonomik dayanıklılığın güçlendirilmesini hedeflemektedir. Anlaşmanın uzun dönemli hedefi, endüstriyelleşme öncesi döneme kıyasla küresel sıcaklık artışının 2°C’nin olabildiğince altında tutulmasıdır. Bu hedef fosil yakıt (petrol, kömür) kullanımının tedricen azaltılarak, yenilenebilir enerjiye yönelinmesini gerektirmektedir. Emisyon azaltımı hususunda anlaşma, gelişmiş ülkelerin mutlak emisyon azaltımı hedeflerini sürdürmeleri; gelişmekte olan ülkelerin ise emisyon azaltımı hedeflerini yükselterek farklı milli koşulları uyarınca, zaman içinde tüm ekonomiyi kapsayacak yeni, artırılmış hedefler benimsemelerini telkin etmektedir. Dolayısıyla COP27 Zirvesi’nden çıkacak kararlara gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ayrımı olmaksızın ülkelerin prensipte uyum sağlamaları son derece önem arz etmektedir.
